Kasyno Oficerskie
Budynek Kasyna Oficerskiego został wzniesiony około 1906 roku, według projektu nieznanego architekta rosyjskiego, przy współudziale architekta Piotra Leona Krasińskiego. Jest utrzymany w stylistyce architektury obronnej z cechami architektury rezydencjonalnej.
Wybudowany na planie litery „T” budynek był bardzo nowoczesnym zważywszy na okres, w którym powstawał. Jako pierwszy na terenie twierdzy posiadał oświetlenie elektryczne zasilane agregatem prądotwórczym oraz napędzane i zasilane grzaną w kotłowni parą wodną centralne ogrzewanie. Taki system ogrzewania stanowił dość unikalne rozwiązanie. Podobnie było z czymś, co dzisiaj nazwalibyśmy klimatyzacją. Zaprojektowany system przewidywał nawiewanie świeżego i wywiewanie zużytego powietrza, czego wyrazem są nawiewne otwory zasłonięte siatką i ażurowe kręgi wywiewu zużytego powietrza znajdujące się przy skrajnych żyrandolach w dzisiejszej sali widowiskowej. Jednak to, co dzisiaj najbardziej zachwyca odwiedzających obiekt, to jego wystrój i historyczne wyposażenie wnętrz. Do dzisiaj zachowały się, charakteryzujące się kunsztem wykonania: balustrady, żyrandole, klatka schodowa, posadzki ceramiczne czy stolarka okienna i drzwiowa.
Dumą i chlubą Kasyna Oficerskiego są dzisiaj sala widowiskowa (dawniej nosząca nazwę Sali Białej), pełniąca wcześniej funkcję sali balowej oraz dzisiejsza sala balowa, przed II WŚ pełniąca funkcję sali konsumpcyjnej. Ideą remontu pozostawało maksymalne zachowanie historycznej substancji oraz przywrócenie jej oryginalnego wyglądu oraz formy. Dzięki temu oczy odwiedzających obiekt zachwycają się, zapierającym dech w piersiach, widokiem stropu i fasety w sali balowej, pokrytych mazerunkami oraz dekoracją florystyczną w formie wici i kompozycji roślinnych.
Bogatą, oryginalną dekoracją sztukatorską cechuje się również sala widowiskowa. Jej liczne gzymsy, fryzy i dekoracyjne fasety zostały odrestaurowane z należytym pietyzmem. Rozświetlone oryginalne żyrandole i kinkiety pozwalają w pełni docenić kwintesencję tej niezwykłej architektury, pełnej splendoru i onieśmielenia.
Po wejściu do budynku Kasyna wzrok przykuwają imponujące schody, wykonane z marmuru Carrara. Balustradę głównej klatki schodowej przyozdabiają motywy roślinne. Jej zwieńczeniem są kute rzeźby smoków, stanowiące prawdopodobnie nawiązanie do mitologicznych wiwern.
O świetności budynku świadczy jeszcze jeden drobiazg. Mianowicie wysoki stopień zachowania oryginalnych posadzek ceramicznych pochodzących z jednej z najlepszych w ówczesnej Europie fabryk – opoczyńskiej Dziewulski i Lange. Firma ta była laureatem licznych konkursów, zdobywcą m.in.: wielkiego srebrnego medalu na wystawie światowej w Paryżu (1900 r.), Grand Prix na Międzynarodowej Wystawie Ceramiki w Petersburgu (1901 r.) czy złotego medalu w konkursie w Brukseli (1903 r.).
Kasyno Oficerskie pierwotnie było użytkowane jako swego rodzaju klub. Było to miejsce dostarczające oficerom rozrywki i zaspokajające ich potrzeby kulturalne. Było miejscem integracji oficerów i ich rodzin. W czasie pierwszej wojny światowej budynek pełnił funkcję komendantury niemieckiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. otrzymało nazwę – Oficerskie Kasyno Garnizonowe w Modlinie. Nadal pełniło funkcje reprezentacyjne i kulturalne.
Sala Biała była miejscem niezliczonej ilości balów, zarówno okazjonalnych jak i cyklicznych. Swoje coroczne, wytworne bale organizował w niej Korpus Kadetów nr 2, a następnie 1 Pułk Artylerii Ciężkiej. Często były one połączone z koncertami (czasami na 3 orkiestry), a dochody z nich były przeznaczane na szczytny cel – ochronkę dla sierot po poległych wojskowych im. Cypriana Godebskiego w Modlinie. Z przekazów prasowych wiemy, iż na koncerty do Modlina przyjeżdżały wybitne siły artystyczne stolicy. Ze względu na cel, jak i świetną tradycję zabaw urządzanych w Modlinie, tłumnie wybierali się do Kasyna ci, którzy cenili ochoczość i werwę balową.
Swoje bale, rauty i uroczystości w Kasynie organizowały również: 32 Pułk Piechoty, 1 Batalion Saperów Legionów czy Szkoła Podchorążych Rezerwy Saperów (bale kostiumowo-maskowe). Wydarzenia te gromadziły elitę sfer wojskowych i towarzyskich. Można było na nich spotkać m.in. generałów dywizji Wojska Polskiego – Daniela Konarzewskiego czy Stanisława Burhardta-Bukackiego.
W 1923 roku Zarząd Polskiego Czerwonego Krzyża w Modlinie zorganizował w salach Kasyna wystawę obrazów, grafiki, rzeźb, tkanin i ceramiki ludowej połączoną z odczytami z dziedziny sztuki oraz produkcjami artystycznymi.
Dokładnie po 100 latach od tego wydarzenia, te same sale ponownie stały się miejscem, gdzie królują wydarzenia kulturalne. Wystawy, koncerty, spektakle teatralne czy projekcje kinowe ożywiły to miejsce, po wielu latach marazmu. Działająca zaś w Kasynie kawiarnia i restauracja, zastąpiwszy działającą w ubiegłym wieku jadłodajnię i bufet Oficerskiego Kasyna Garnizonowego, stanowią dzisiaj miejsce, gdzie każdy odwiedzający poczuje klimat dawnych czasów.
Nie ulega wątpliwości, iż budynek Kasyna Oficerskiego stanowi w obecnych czasach integralny element historycznej tkanki zabudowy Twierdzy Modlin o ponadregionalnej wartości zabytkowej. Trud włożony w rewitalizację Kasyna docenił Samorząd Województwa Mazowieckiego. W III edycji konkursu „Renowacja Roku Zabytków Mazowsza” w kategorii rejestr zabytków, budynek zyskał uznanie jurorów. Jury biorąc pod uwagę takie kryteria, jak: wysoki poziom badań konserwatorskich; jakość przeprowadzonych prac konserwatorskich; trafność adaptacji; uwzględnienie potrzeb społecznych i oddziaływanie na krajobraz kulturowy, zdecydowało o przyznaniu miastu nagrody i trzeciego miejsca w konkursie. Przy wyborze została uwzględniona kompleksowość przeprowadzonych działań, dzięki której zabytek (w rejestrze od 2012 roku) zachował swoją integralność.
Rewitalizacja i modernizacja Garnizonowego Kasyna Oficerskiego była współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPOWM 2014 – 2020
Działanie 5.3 Dziedzictwo kulturowe, tytuł projektu „Wzrost regionalnego potencjału turystycznego poprzez rewaloryzację dawnego Kasyna Oficerskiego w Twierdzy Modlin”, „Stworzenie funkcji kulturowych, w tym edukacyjnych, w dawnym Kasynie Oficerskim w Twierdzy Modlin”, „Adaptacja historycznego obiektu dawnego Kasyna Oficerskiego na cele turystyczne oraz kulturalno-edukacyjne”
Działanie 6.2 Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych, tytuł projektu „Aktywizacja społeczna i gospodarcza obszaru rewitalizowanego poprzez rozwój infrastruktury dawnego Kasyna Oficerskiego w Twierdzy Modlin”
Prace w obiekcie trwały od 2017r., rozpoczęły się od prac konserwatorskich przy dachu, a zakończyły formalnie 14 lipca 2023r. Łączne nakłady finansowe na rewitalizację obiektu wyniosły ok. 35 mln złotych (na kwotę składają się roboty budowlane, konserwatorskie, restauratorskie, wyposażenie obiektu, zagospodarowanie terenu; nadzory inwestorski, konserwatorski i ornitologiczny).
Pozyskane dofinansowanie pochodziło z czterech odrębnych projektów, na które podpisano cztery odrębne umowy w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020 i wyniosło około 12 milionów.
Te projekty to:
- „Wzrost regionalnego potencjału turystycznego poprzez rewaloryzację dawnego Kasyna Oficerskiego w Twierdzy Modlin”, działanie 5.3 Dziedzictwo kulturowe RPOWM 2014-2020
(dofinansowanie: 3 308 717,46 zł) - „Stworzenie funkcji kulturowych, w tym edukacyjnych, w dawnym Kasynie Oficerskim w Twierdzy Modlin”, działanie 5.3 Dziedzictwo kulturowe RPOWM 2014-2020
(dofinansowanie: 3 384 313,22 zł) - „Adaptacja historycznego obiektu dawnego Kasyna Oficerskiego na cele turystyczne oraz kulturalno – edukacyjne”, działanie 5.3 Dziedzictwo kulturowe RPOWM 2014-2020
(dofinansowanie: 820 459,13 zł) - „Aktywizacja społeczna i gospodarcza obszaru rewitalizowanego poprzez rozwój infrastruktury dawnego Kasyna Oficerskiego w Twierdzy Modlin”, działanie 6.2 Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych RPOWM 2014-2020
(dofinansowanie: 4 208 830,80 zł)
Odwiedź nas na: